وردپرس (WordPress) چیه؟
وردپرس (WP یا WordPress.org) یه سیستم مدیریت محتوای وب (CMS) هست.اول به عنوان یه ابزار برای انتشار وبلاگ ساخته شد، ولی به مرور زمان پیشرفت کرد و الان برای مدیریت انواع مختلفی از محتواهای وب استفاده میشه، مثل:
- سایت های معمولی
- لیست های ایمیلی
- انجمن های اینترنتی
- گالری های رسانه ای
- سایت های عضویت (Membership Sites)
- سیستم های مدیریت آموزش (LMS)
- فروشگاه های آنلاین
وردپرس یه نرم افزار متن باز و رایگانه و یکی از محبوب ترین سیستم های مدیریت محتوا (CMS) در جهانه. تا دسامبر 2024، حدود 22.52% از یک میلیون سایت برتر جهان از وردپرس استفاده میکردن.
فناوری های وردپرس
- زبان برنامه نویسی: وردپرس با PHP نوشته شده.
- پایگاه داده: از MySQL یا MariaDB استفاده میکنه.
- ویژگی های اصلی:
- سیستم افزونه ها (Plugin Architecture) برای اضافه کردن قابلیت های جدید
- سیستم قالب ها (Themes) برای تغییر ظاهر سایت
نحوه اجرای وردپرس
برای اجرا شدن، وردپرس باید روی یه وب سرور نصب بشه. این وب سرور میتونه:
- روی یه هاست اینترنتی قرار داشته باشه (برای سایت های آنلاین)
- روی یه کامپیوتر شخصی نصب بشه که بسته نرم افزاری وردپرس رو اجرا کنه
تاریخچه وردپرس
وردپرس در 27 می 2003 منتشر شد. مَت مولنوِگ (Matt Mullenweg) از آمریکا و مایک لیتل (Mike Little) از انگلیس، بنیان‌گذاران این سیستم هستن.WordPress Foundation مالک وردپرس، پروژه های مرتبط با اون و تمام علائم تجاری مربوطه ست.
یک وبلاگ وردپرسی
یه جمله معروف درباره وردپرس هست که میگه:
"وردپرس یه کارخانه ست که صفحات وب میسازه."این تشبیه کمک میکنه بهتر بفهمیم که وردپرس چطور کار میکنه:
- محتوا رو ذخیره میکنه
- به کاربر اجازه میده صفحات وب بسازه و منتشر کنه
- فقط به یه دامنه و یه هاست نیاز داره
سیستم قالب بندی وردپرس
وردپرس یه سیستم قالب بندی وب داره که از پردازشگر قالب (Template Processor) استفاده میکنه.ساختار وردپرس بر پایه معماری Front Controller هست.
- یعنی همه درخواست های مربوط به آدرس های غیر استاتیک (Non-Static URIs) به یه فایل PHP هدایت میشن
- این فایل آدرس درخواستی رو پردازش میکنه و صفحه مورد نظر رو شناسایی میکنه
این روش باعث میشه که پیوندهای یکتا (Permalinks) خواناتر و کاربرپسندتر باشن.
قالب ها در وردپرس
کاربران وردپرس میتونن قالب های مختلفی نصب کنن و بین اون ها جابه‌جا بشن. قالب ها به کاربرا این امکان رو میدن که ظاهر و عملکرد سایت وردپرسی خودشون رو تغییر بدن، بدون اینکه نیازی به ویرایش کدهای اصلی یا محتوای سایت باشه.برای اضافه کردن کدهای سفارشی به سایت، میشه از چایلد تم (Child Theme) یا یه ویرایشگر کد استفاده کرد.هر سایت وردپرسی حداقل به یک قالب نیاز داره تا اجرا بشه.
روش های نصب قالب در وردپرس:
- مستقیما از طریق بخش "نمایش (Appearance)" در داشبورد وردپرس
- آپلود مستقیم پوشه قالب در دایرکتوری قالب های وردپرس
انواع قالب های وردپرس:
- قالب های رایگان: توی مخزن قالب های وردپرس (WordPress Theme Directory) قابل دانلود هستن.
- قالب های پریمیوم (Premium): از مارکت های آنلاین یا مستقیما از توسعه دهنده های وردپرس قابل خریداری هستن.
کاربران وردپرس میتونن قالب های سفارشی خودشون رو طراحی و توسعه بدن و اون ها رو توی مخزن وردپرس (Repository) منتشر کنن.
افزونه ها در وردپرس
سیستم افزونه های وردپرس این امکان رو به کاربرا میده که ویژگی ها و عملکرد سایت یا وبلاگ خودشون رو گسترش بدن یا تغییر بدن.تا دسامبر 2021، بیش از 59,756 افزونه رایگان توی مخزن وردپرس (WordPress.org) در دسترس بوده. علاوه بر این، حدود 1,500+ افزونه پریمیوم هم وجود دارن که ممکنه توی این مخزن لیست نشده باشن.
کاربردهای افزونه های وردپرس
افزونه ها برای سفارشی کردن سایت ها استفاده میشن و قابلیت های متنوعی رو ارائه میدن، مثل:
- بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو (SEO)
- ایجاد پورتال های مشتری برای نمایش اطلاعات خصوصی به کاربران لاگین شده
- مدیریت محتوا (CMS) و نمایش حرفه ای اطلاعات
- اضافه کردن ابزارک ها (Widgets) و نوارهای ناوبری
اپلیکیشن های موبایل وردپرس
وردپرس اپلیکیشن های موبایل مخصوص سیستم عامل های مختلف ارائه داده، از جمله:
- WebOS
- Android
- iOS
- Windows Phone
- BlackBerry
این اپلیکیشن ها که توسط Automattic طراحی شدن، امکاناتی مثل:
- ایجاد و انتشار پست ها و صفحات جدید
- مدیریت و پاسخ دادن به نظرات
- نمایش آمار سایت
رو در اختیار کاربران قرار میدن.
دسترسی پذیری در وردپرس
طبق استانداردهای کدنویسی دسترس پذیری وردپرس، "تمام کدهای جدید یا به‌روزرسانی شده وردپرس باید مطابق با استانداردهای Web Content Accessibility Guidelines 2.0 در سطح AA باشن."
سایر ویژگی های وردپرس
وردپرس امکانات متنوعی رو برای مدیریت محتوا و بهینه سازی سایت ارائه میده، از جمله:
- مدیریت لینک های داخلی و خارجی
- ساختار پیوند یکتای (Permalink) تمیز و مناسب برای موتورهای جستجو
- امکان اختصاص چندین دسته بندی به یک پست
- پشتیبانی از برچسب گذاری (Tagging) برای پست ها
وردپرس همچنین شامل فیلترهای خودکار هست که باعث میشه قالب بندی و استایل متن ها استاندارد بشه، مثلا:
- تبدیل نقل قول های ساده به نقل قول های هوشمند
پشتیبانی از Trackback و Pingback
وردپرس از استانداردهای Trackback و Pingback پشتیبانی میکنه که به کاربران اجازه میده لینک هایی که از سایت های دیگه به یک پست یا مقاله داده شدن، نمایش داده بشن.
ویرایشگرهای محتوا در وردپرس
- کاربران میتونن پست ها رو به‌صورت HTML یا با استفاده از ویرایشگر بصری (Visual Editor) ویرایش کنن.
- همچنین میشه از افزونه های مختلف برای اضافه کردن قابلیت های سفارشی در ویرایش محتوا استفاده کرد.
